کاظم علمداری
اول ماه ژوئن ۲۰۱۵
یکشنبه، آخرین روز ماه مه ۲۰۱۵، مرکز مطالعات خاورنزدیک، دانشگاه کالیفرنیا در لوس انجلس، مرکز ایرانشناسی، سخنرانی های دو زبانه، و با همیاری "بنیاد فرهنگ" برنامه ای درباز بینی اهمیت آثار و کارهای آموزشی عباس یمینی شریف، بانی ادبیات کودکان، و سراینده صدها شعر و ترانه برای کودکان، و از زبان کودکان برگزارنمود. از بخت خوب من هم توانستم در این برنامۀ بسیارجذابِ دیداری و شنیداری شرکت کنم و از آن بهره مند شوم. فیلم بسیار دلنشین، لطیف و آموزندۀ "نغمه سرای کودکان" درباره زندگی شخصی وکارهای یمینی شریف، نمایش داده شد. سه سخنران نیزپس ازآن از دوران کودکی یمینی شریف، ویژگی ها برجسته شخصیتی او و فرایند دشوار ایجاد دبستان "روش نو" و دیگر کارهای آموزشی ایشان، سخن گفتند. لذت حضور در این برنامه مرا بر آن داشت که به رسم قدر شناسی از کارهای آموزشی عباس یمینی شریف قطعۀ کوتاهی که در باره نقش کارهای آموزشی ایشان در رشد و گسترش وجهی از جامعآ مدنی، در آخرین کتابم با عنوان: جامعۀ مدنی: گفتارها، زمینه ها و تجربه ها نوشته ام را در اینجا نیزنقل کنم
’’
رشد جامعه مدنی با شعر وادبیات کودکان
شخصیت انسان (شامل کردار، فکر، و احساس) از چگونگی رابطۀ دو عامل یعنی طبیعت انسان (nature) و محیط زندگی (nurture) شکل می گیرد. اما گذشته از اینکه طبیعت متقاوت افراد چه باشد، محیط زیست اگر با ارزش های مثبت، مانند پرهیز ازخشونت، مداراگری، دوستی، همکاری وهمزیستی صلح آمیز همراه باشد، می تواند کمبودهای احتمالی عامل بیولوژیک، یا همان طبیعت انسان را تا حدی زیادی جبران کند، و محیط نقش برتری پیدا کند. این شرایط باید در دوران کودکی که شخصیت فرد شکل می گیرد فراهم گردد. یکی از این راه ها،آموزش و انتقال ارزش های مورد نظر ازطریق ادبیات کودکان است. ادبیاتی که زبان، و دنیای کودکان را بشناسد. کودکان از این راه و آموزش و پرورش رسمی و غیر رسمی با محیط زندگی خود ارتباط برقرار می کنند، هنجارهای فرهنگی محیط خود را درونی می کنند، اجتماعی می شوند، و پایه های شخصیت خود را شکل می د هند.
عباس يميني شريف (۱۳۶۸-۱۲۹۸) آشناترین نام در شعر و ادبیات کودکان در ایران است. سروده های فراوان او در حوزه ادبیات کودکان با زبانی ساده و قابل فهم برای کودکان به ترانه های و نغمه های زیبایی بدل شد که سالیان دراز در مدارس و از طریق رسانه های عمومی آموزش گر ارزش های مثبت و سازنده ای بدل شد. "اولين كتاب شعر او به نام «آواز فرشتگان" در سال ۱۳۲۵ به چاپ رسيد. در كتاب «نيم قرن در باغ شعر كودكان» كه در سال ۱۳۶۶ چاپ شد او خود فهرستي شامل ۲۷ كتاب خود را ارائه داده است." دو نمونه از سروده های او با نگرشی مثبتِ کودک به خود و دیگران که سال ها بخشی از ایرانیان را با جامعه مرتبط می کرد را می توان در اشعار زیر که بصورت ترانه و گروهی در مدارس اجرا و در کتب درسی چاپ می شد، دید.
ما گل هاي خندانيم/ فرزندان ايرانيم
ايران پاك خود را/ مانند جان مي دانيم
ما بايد دانا باشيم/ هشيار و بينا باشيم
از بهر حفظ ايران/ بايد توانا باشيم
آباد باشي اي ايران/ آزاد باشي اي ايران
از ما فرزندان خود/ دلشاد باشي اي ايران
یا
بخشی از قطعه ما كار مي كنيم
ما بچه ها آهنگريم
چكش زن باهنريم
چه پسريم چه دختريم
كاركه داريم خوشحالتريم
افزون برشعر و ترانه، یمینی شریف دبستان "روش نو" را براساس فلسفه آموزش خود درسال ۱۳۳۴ باهمت همسرش، توراندخت مقومي تهراني، پایه گذاشت، که در نوع خود متفاوت بود. اگر چه دبستان روش نو، با نام جدیدی هنوز فعال است، اما گسترش نیافت. فلسفه یمینی شریف همیچنین از "برنامه كودك" راديو، "کیهان بچه ها" و "نشریه پیک" نیز انتشار می یافت. کار یمینی شریف توسط افراد کارشناس و علاقمند به ادبیات کودکان ادامه یافته است. روش او می تواند الگوی مناسبی برای رشد و توسعه جامعه مدنی نیز باشد.
علی رغم اینکه یمینی شریف دوران کودکی سخت و پر مشقتی را گذرانده بود، به شخصیت کاملا متفاوت با آن چه بر او گذشته بود بدل و آموزشگر مهربانی ها و انسان دوستی ها کودکان شد. یمینی شریف تحصیلات عالی خود را در حوزه آموزش کودکان در دانشگاه کلمبیای آمریکا گذرانده بود.
“