هوشنگ مرادی کرمانی
روزنامه ايران شماره ۵۸۲۱
شنبه بيست و نهم آذرماه ۱۳۹۳
سعدی شعر كودك
درباره «عباس يميني شريف» در سالگرد درگذشت اش
نويسنده: هوشنگ مرادي كرماني
اشعار عباس يميني شريف را نمي توان از ادبيات کودکان ايران حذف کرد. شعرهايي که حتي در سرودهاي دسته جمعي هم خوانده مي شوند: «آهاي آهاي آي بچه جان/ در کوچه ها سنگ نپران»؛ خيلي ها در زمان سرايش اين شعر به مفهوم آن معترض بودند اماوقتي به آن سال ها برگرديم مي بينيم که يکي از تفريحات نسل ما در روستا، سنگ پراني به در و ديوار و گوسفندان بود و از اين جهت اين شعر، کاملاً درست بود. «من يار مهربانم/ دانا و خوش بيانم» هم از ديگر اشعار خاطره انگيز اوست که حتي هنوز وقتي نمايشگاه يا برنامه اي براي کتاب برگزار مي کنند، به آن عنوان يار مهربان را اطلاق مي کنند. «ما گل هاي خندانيم/ فرزندان ايرانيم/ ايران پاک خود را / مانند جان مي دانيم» نيز يکي از اشعاري است که نشان از ايران دوستي و حس غريب او به وطن دارد.
با وجود آنکه بنا ندارم ديگر شاعرانِ توانمند کودک را زير سوال ببرم که چه بسا از يميني شريف عميق تر هم بودند، اما ما چند شاعر کودکان را سراغ داريم که اشعارشان حتي از ظرف زمان هم بگذرد و حافظه تاريخي چند نسل از کودکان اين سرزمين را درگير خود کند. تاثيري که بدون شک در نسل هاي آينده نيز پايدار و برقرار خواهد ماند؛ مانند داستان «شنگول و منگول و حبه انگور» که هيچ وقت قديمي نمي شود و تاريخ مصرف ندارد. همين هم، نتيجه تاريخ ساز بودن يک اديب مي شود. در شعرهاي يميني شريف چون روح کودکان، صداقت، سادگي، رواني، زلالي، راحتي و صفاي درون حرف اول را مي زند. به همين دليل هم هست که واژه هاي کودکانه اش به دل مي نشست و حلاوتِ خاصي داشت. او به تعليم و تربيت کودکان علاقه مند بود. به همين جهت هم درونمايه سروده هايش بيشتر تعليمي و نصيحتي هستند. اما اين به اين معنا نيست که شعرهاي او مصنوعي بود و صميميت اش بود که ذهن مان را متوجه خود مي کرد. اگرچه اکنون «کودک درون» تبديل به شعار شده است اما او بواقع کودک درونش فعال بود و کفش هاي کودکي به پايش تنگ نبود. از دريچه صنعت شعر، شايد اشعارش آن قوت و قدرت را نداشت اما او هيچ گاه براي هنرنمايي شعر نمي گفت. شعرهاي او نه تنها خشونت را القا نمي کرد بلکه مثل وجود خودش، خيلي هم لطيف بود. به قول صمد بهرنگي که مي گفت او براي کودکان نازک نارنجي شعر مي سرايد! من هم به جرات مي توانم بگويم عباس يميني شريف، «سعدي شعر کودک» است